15 September 2012

Âm nhạc và thơ ca trong Lolita



Humbert nhiều lần dùng các thuật ngữ âm nhạc để miêu tả dục vọng của mình với Lolita, và một cảnh quan trọng, trong đó cả âm nhạc và thơ ca cùng hòa quyện, là cảnh thủ dâm trên sô pha phòng khách nhà bà Haze (mẹ Lolita), vào một sáng Chủ Nhật nắng ấm, ở chương 13. Rất thú vị, Humbert đã mô tả đoạn văn này như một màn kịch trên sân khấu, một màn trình diễn cho độc giả - những người mà sau đó thậm chí được mời tham gia (("I want my learned readers to participate in the scene I am about to replay"). Quả thực, điểm mấu chốt của màn diễn này chính là việc Humbert làm ra vẻ đang thực hiện một việc gì đó trong khi thực sự thì anh ta lại làm một việc khác hẳn. Âm nhạc giữ vai trò quan trọng trong đoạn văn này:

Main character: Humbert the Hummer. Time: Sunday morning in June. Place: sunlit living room. Props: old, candy-striped davenport, magazines, phonograph, Mexican knickknacks […]. She wore that day a pretty print dress that I had seen on her once before, ample in the skirt, tight in the bodice, short-sleeved, pink, checkered with darker pink, and, to complete the color scheme, she had painted her lips and was holding in her hollowed hands a beautiful, banal, Eden-red apple. She was not shod, however, for church. And her white Sunday purse lay discarded near the phonograph. 

Đáng ngạc nhiên là, mặc dù chiếc máy hát (phonograph) hai lần được nhắc đến trong đoạn văn này, nhưng thực sự thì chẳng có bản nhạc nào vang lên trong màn kịch. Vâng, Nabokov không bao giờ nhắc lại một yếu tố nào mà không có dụng ý. Chiếc máy hát ở đây báo hiệu rằng âm nhạc cần được chú ý đến. Quả thật, những thuật ngữ âm nhạc được nhắc đi nhắc lại suốt trong đoạn văn này. Để khơi gợi các động tác vặn vẹo cơ thể mà anh ta phải nhờ đến để thủ dâm mà không bị phát hiện ra, Humbert giải thích rằng anh ta đã "managed to attune, by a series of stealthy movements, my masked lust to her guileless limbs". Rồi sau đó Humbert tiếp tục giải thích về cách anh ta đã kín đáo thực hiện trò thủ dâm của mình như thế nào. Để che đậy phần nào những nhịp chuyển động của mình, anh ta đã ngâm nga một bài hát thịnh hành thời đó:

Having, in the course of my patter, hit upon something nicely mechanical, I recited, garbling them slightly, the words of a foolish song that was then popular—O my Carmen, my little Carmen, something, something, those something nights, and the stars, and the cars, and the bars, and the barmen; I kept repeating this automatic stuff and holding her under its special spell (spell because of the garbling), and all the while I was mortally afraid that some act of God might interrupt me, might remove the golden load in the sensation of which all my being seemed concentrated, and this anxiety forced me to work, for the first minute or so, more hastily than was consensual with deliberately modulated enjoyment. The stars that sparkled, and the cars that parkled, and the bars, and the barmen, were presently taken over by her; her voice stole and corrected the tune I had been mutilating. She was musical and apple-sweet. Her legs twitched a little as they lay across my live lap; I stroked them; there she lolled in the right-hand corner, almost asprawl, Lola the bobby-soxer, devouring her immemorial fruit, singing through its juice, losing her slipper, rubbing the heel of her slipperless foot in its sloppy anklet, against the pile of old magazines heaped on my left on the sofa—and every movement she made, every shuffle and ripple, helped me to conceal and to improve the secretsystem of tactile correspondence between beast and beauty—between my gagged, bursting beast and the beauty of her dimpled body in its innocent cotton frock. 


Lưu ý đoạn văn đầy nhạc tính, với các khúc ngắt câu dồn dập, hoàn toàn không vô tình, mà thể hiện nhịp điệu các cử động của Humbert trong lúc thủ dâm kín đáo. Từ something trong bài hát, do Humbert cố tình giả vờ quên lời, vừa làm méo mó ca từ nguyên bản, vừa cuốn hút Lolita tham gia vào trò chơi người lớn của Humbert. Something không phải là một từ cấu thành bài hát, mà nó chỉ là một chút ngâm nga mà chúng ta vẫn làm khi vừa hát vừa cố nhớ lại lời bài hát. Chính cái ngâm nga này đã là cái bẫy để Humbert Người lớn lôi kéo Lolita Trẻ con vào cuộc chơi của anh ta.

Nguyên bản bài hát trong chương 13:

O my Carmen, my little Carmen!               
Something, something those something nights,                
And the stars, and the cars, and the bars, and the barmen—               
And, O my charmin’, our dreadful fights. 
And the something town where so gaily, arm in                
Arm, we went, and our final row,                
And the gun I killed you with, O my Carmen,                
The gun I am holding now.



 Bài viết có tham khảo và lược dịch từ "Miranda: Music and Songs in Lolita, novel and film"

No comments:

Post a Comment