'Quái vật' Nabokov trở lại Việt Nam

"Anh ta phát hiện ra một thế giới mới, và vì đó chúng ta phải biết ơn anh ta. Một con quái vật, nhưng là một người viết tuyệt vời. Có lẽ đây là nhà văn khéo léo nhất trong vương quốc bao la của văn học Nga. Anh ta là chú hề đầu đỏ trong rạp xiếc. Nhưng tôi có cái tật yêu mến các tài năng, dù là từ những chú hề”, Ivan Bunin không tiếc lời ca ngợi đồng nghiệp trẻ Nabokov.

Các nhà văn thường không có thói quen khen ngợi các đồng nghiệp của mình. Vậy mà Ivan Bunin, nhà văn người Nga đầu tiên giành giải Nobel Văn chương, tác giả tập truyện ngắn kinh điển đã được dịch sang tiếng Việt Những lối đi dưới hàng cây tăm tối, không ít lần phải nhắc tới tên Nabokov.

Hậu thế có thể thông cảm cho Bunin bởi không ai muốn nhường lại vị trí vinh quang của mình và chênh lệch 30 tuổi mang tới nhiều khác biệt về quan điểm nghệ thuật. Các truyện ngắn của Nabokov đơn giản là những “ân phước thẩm mỹ” mà ông ban tặng cho người yêu văn chương.

Bìa cuốn sách "Mỹ nhân Nga" do họa sĩ Trương Tiến Trà vẽ

Kể cả những người đã “nằm lòng” tác phẩm nổi tiếng Lolita của Nabokov, khi đọc tập truyện ngắn Mỹ nhân Nga, bạn đọc Việt Nam có thể sẽ vẫn cảm thấy “khó nuốt”. Bởi đây là địa hạt để nhà văn vĩ đại thỏa sức tung ra những thử nghiệm của mình.

Giống như loại rượu hảo hạng âm ỉ rồi bùng nổ, các truyện ngắn của Nabokov trúc trắc với những liên tưởng đôi khi khá xa vời khiến người đọc mất nhiều thời gian lần theo các manh mối, nhưng bù lại, phía cuối luôn là những kho báu tuyệt vời.

Mỹ nhân Nga gồm 17 truyện ngắn, mỗi truyện là một không gian riêng, một cuộc chơi nghệ thuật với nhiều cái bẫy giăng ra cho người đọc. Đây cũng chỉ là quyển đầu trong bốn quyển Tổng tập truyện ngắn của Vladimir Nabokov, dự kiến hoàn thành trong vòng ba năm và đã được phát hành tại Việt Nam.

Nguyên Trang
Thể thao & Văn hóa